Karayollari Trafik Kanunu I

IKINCI BÖLÜM

Tanimlar

Tanimlar:

Madde 3

Bu Kanunda kullanilan terimlerin tanimlari asagida gösterilmistir.

Trafik:

Yayalarin, hayvanlarin ve araçlarin karayollari üzerindeki hal ve hareketleridir.

Karayolu:

Trafik için, kamunun yararlanmasina açik olan arazi serldi, köprüler ve alanlardir.

Karayolu yapisi:

Karayolunun kendisi ile karayolunun üstünde, yaninda, altinda veya yukarisindaki; ada, ayirici, otokorkuluk, istinat duvari, köprü, tünel, menfez ve benzeri yapilardir.

Mülk:

Devlete, kamuya, gerçek ya da tüzelkisilere ait olan tasinmaz mallardir.

Karayolu sinir çizgisi:

Kamulastirilmis, kamuya terk veya tahsis edilmis karayolunda; mülkle olan sinir çizgisi, Diger karayollarinda; yarmaca, sevden sonra hendek varsa hendek dis kenari, hendek yoksa sev üst kenari, dolguda sev etek çizgisi, Yaya yolu ayrilmis karayolunda ise yaya yolunun mülkle birlestigi çizgidir.

Iki yönlü karayolu:

Tasit yolunun her iki yöndeki tasit trafigi için kullanildigi karayoludur.

Tek yönlü karayolu:

Tasit yolunun yalniz bir yöndeki tasit trafigi için kullanildigi karayoludur.

Bölünmüs karayolu:

Bir yöndeki trafige ait tasit yolunun bir ayirici ile belirli sekilde diger tasit yolundan ayrilmasi ile meydana gelen karayoludur.

Erisme kontrollü karayolu (otoyol - ekspresyol):

Özellikle transit trafige tahsis edilen, belirli yerler ve sartlar disinda giris ve çikisin yasaklandigi, yaya, hayvan ve motorsuz araçlarin giremedigi, ancak, izin verilen motorlu araçlarin yararlandigi ve trafigin özel kontrola tabi tutuldugu karayoludur.

Geçis yolu:

Araçlarin bir mülke girip çikmasi için yapilmis olan yolun, karayolu üzerinde bulunan kismidir.

Baglanti yolu:

Bir kavsak yakininda karayolu tasit yollarinin birbirine baglanmasini saglayan, kavsak alani disinda kalan ve bir yönlü trafige ayrilmis olan karayolu kismidir.

Anayol:

Anatrafige açik olan ve bunu kesen karayolundaki trafigin, bu yolu geçerken veya bu yola girerken, ilk geçis hakkini vermesi gerektigi isaretlerle belirlenmis karayoludur.

Tali yol:

Genel olarak üzerindeki trafik yogunlugu bakimindan, baglandigi yoldan daha az önemde olan yoldur.

Tasit yolu (Kaplama):

Karayolunun genel olarak tasit trafigince kullanilan kismidir.

Yaya yolu (Yaya kaldirimi):

Karayolunun, tasit yolu kenari ile gerçek veya tüzelkisilere ait mülkler arasinda kalan ve yalniz yayalarin kullanimina ayrilmis olan kismidir.

Bisiklet yolu:

Karayolunun, sadece bisikletlilerin kullanmalarina ayrilan kismidir.

Yaya geçidi:

Tasit yolunda, yayalarin güvenli geçebilmelerini saglamak üzere, trafik isaretleri ile belirlenmis alandir.

Kavsak:

Iki veya daha fazla karayolunun kesismesi veya birlesmesi ile olusan ortak alandir.

Banket:

Yaya yolu ayrilmamis karayolunda, tasit yolu kenari ile sev basi veya hendek iç üst kenari arasinda kalan ve olagan olarak yayalarin ve hayvanlarin kullanacagi, zorunlu hallerde de araçlarin faydalanabilecegi kisimdir.

Serit:

Tasitlarin bir dizi halinde güvenle seyredebilmeleri için tasit yolunun ayrilmis bir bölümüdür.

Alt geçit:

Karayolunun diger bir karayolu veya demiryolunu alttan geçmesini saglayan yapidir.

Üst geçit:

Karayolunun, diger bir karayolu veya demiryolunu üstten geçmesini saglayan yapidir.

Demiryolu geçidi (Hemzemin geçit):

Karayolu ile demiryolunun ayni seviyede kesistigi bariyerli veya bariyersiz geçitlerdir,

Okul geçidi:

Genel olarak okul öncesi, ilkögretim ve orta dereceli okullarin çevresinde özellikle ögrencilerin geçmesi için tasit yolunda ayrilmis ve bir trafik isareti ile belirlenmis alandir.

Ada:

Yayalarin geçme ve durmalarina, tasitlardan inip binmelerine yarayan, trafik akimini düzenleme ve trafik güvenligini saglama amaci ile yapilmis olan, araçlarin bulunamayacagi, koruyucu tertibatla belirlenmis bölüm ve alanlardir.

Ayirici:

Tasit yollarini veya yol bölümlerini birbirinden ayiran bir taraftaki tasitlarin diger tarafa geçmesini engelleyen veya zorlastiran karayolu yapisi, trafik tertibati veya gereçtir.

Park yeri:

Araçlarin park etmesi için kullanilan açik veya kapali alandir.

Karayolu üzeri park yeri:

Tasit yolundaki veya buna bitisik alanlardaki park yeridir.

Karayolu disi park yeri:

Karayolu sinir çizgisi disinda olan ve bir geçis yolu veya servis yolu ile tasit yoluna baglanan park yeridir.

Otomobil:

Yapisi itibariyle, sürücüsünden baska en çok yedi oturma yeri olan ve insan tasimak için imal edilmis bulunan motorlu tasittir.

Minibüs:

(Degisik: 16.10.1984 - 3058/1 md.)

Yapisi itibariyle sürücüsünden baska sekiz ila on dört oturma yeri olan ve insan tasimak için imal edilmis bulunan motorlu tasittir.

Kamyonet:

Izin verilebilen azami yüklü agirligi 3.500 Kg'i geçmeyen ve yük tasimak için imal edilmis motorlu tasittir.

Kamyon:

Izin verilebilen azami yüklü agirligi 3 500 Kg'dan fazla olan ve yük tasimak için imal edilmis motorlu tasittir.

Otobüs:

(Degisik: 16/10/1984 - 3058/1 md.)

Yapisi itibariyle sürücüsünden baska en az onbes oturma yeri olan ve insan tasimak için imal edilmis bulunan motorlu tasittir.
Troleybüsler de bu sinifa dahildir.

Çekici:

Römork ve yari römorklari çekmek için imal edilmis olan ve yük tasimayan motorlu tasittir.

Arazi tasiti:

Karayollarinda yolcu veya yük tasiyabilecek sekilde imal edilmis olmakla beraber bütün tekerlekleri motordan güç alan veya alabilen motorlu tasitlardir.

Özel amaçli tasit:

Özel amaçla insan veya esya tasimak için imal edilmis olan ve itfaiye, Cankurtaran, cenaze, radyo, sinema, televizyon, kütüphane, arastirma ararçlari ile bozuk veya hasara ugramis tasit ve araçlari çekmek veya tasimak, kaldirmak gibi özel islerde kullanilan motorlu araçtir.

Kamu hizmeti tasiti:

Kamu hizmeti için yük veya yolcu tasimasi yapan bütün tasitlardir.

Personel servis araci:

(Ek: 17.10.1996 - 4199/1 md.)

Herhangi bir kamu kurum ve kurulusu veya özel veya tüzel kisilerin personelini bir akit karsiligi tasiyan sahis veya sirketlere ait minibüs ve otobüs türündeki ticari araçlardir. Kamu kurum ve kuruluslari ile özel ve tüzel kisilere ait araçlarin kendi personelini veya yolcusunu tasima isi bu tanimin kapsamina girmez.

Umum servis araci:

(Ek: 17.10.1996 - 4199/1 md.)

Okul tasitlari ile personel servis araçlarinin birlikte degerlendirilmesidir.

Kamp tasiti:

(Ek: 17.10.1996 - 4199/1 md.)

Yük tasimasinda kullanilmayan; iç dizayni tatil yapmaya uygun teçhizatlarla donatilmis, hizmet edebilecegi kadar yolcu tasiyabilen motorlu tasittir.

Römork:

Motorlu araçla çekilen insan veya yük tasimak için imal edilmis motorsuz tasittir.

Yari römork:

Bir kismi motorlu tasit veya araç üzerine oturan, tasidigi yükün ve kendi agirliginin bir kismi motorlu araç tarafindan tasinan römorkdur.

Hafif römork:

Azami yüklü agirligi 750 Kg'i geçmeyen römork veya yari römorkdur.

Motosiklet:

Iki veya üç tekerlekli sepetli veya sepetsiz motorlu araçlardir. Bunlardan karoserisi yük tasiyabilecek sekilde sandikli veya özel biçimde yapilmis olan ve yolcu tasimalarinda kullanilmayan üç tekerlekli motosikletlere yük motosikleti (triportör) denir.

Bisiklet:

En çok üç tekerlegi olan ve üzerinde bulunan insanin adale gücü ile pedal veya el ile tekerlegi döndürülmek suretiyle hareket eden ve yolcu tasimalarinda kullanilmayan motorsuz tasitlardir.

Motorlu bisiklet:

Silindir hacmi 50 santimetre küpü geçmeyen, içten patlamali motorla donatilmis ve imal hizi saatte 50 Km'den az olan bisiklettir.

Lastik tekerlekli traktör:

Belirli sartlarda römork ve yari römork çekebilen, ancak ticari amaçla tasimada kullanilmayan tarim araçlaridir.

Is makineleri:

(Degisik: 17.10.1996 - 4199/1 md.)

Yol insaat makineleri ile benzeri tarim, sanayi, bayindirlik, milli savunma ile çesitli kuruluslarin is ve hizmetlerinde kullanilan; is amacina göre üzerine çesitli ekipmanlar monte edilmis; karayolunda insan, hayvan, yük tasimasinda kullanilamayan moturlu araçlardir.

Tramvay:

Genellikle yerlesim birimleri içinde insan tasimasinda kullanilan, karayolunda tekerlekleri raylar üzerinde hareket eden ve hareket gücünü disaridan saglayan tasittir.

Okul tasiti:

Genel olarak okul öncesi, ilkögretim ve orta dereceli okullarin ögrencileri ile sadece gözetici ve hizmetlilerin tasinmalarinda kullanilan tasittir.

Tasit katari:

Karayolunda bir birim olarak seyretmek üzere birbirine baglanmis tasitlardir.

Araç:

Karayolunda kullanilabilen motorlu, motorsuz ve özel amaçli tasitlar ile is makineleri ve lastik tekerlekli traktörlerin genel adidir.

Tasit:

Karayolunda insan, hayvan ve yük tasimaya yarayan araçlardir. Bunlardan makine gücü ile yürütülenlere "motorlu tasit" insan ve hayvan gücü ile yürütülenlere "motorsuz tasit" denir.

Sürücü:

(Degisik 17/10/1996 - 4199/1 md.)

Karayolunda, motorlu veya motorsuz bir araci veya tasiti sevk ve idare eden kisidir.

Soför:

(Ek: 17/10/1996 - 4199/1 md.)

Karayolunda, ticari olarak tescil edilmis bir motorlu tasiti süren kisidir.

Araç sahibi:

Araç için adina yetkili idarece tescil belgesi verilmis veya sahiplik veya satis belgesi düzenlenmis kisidir.

Isleten:

Araç sahibi olan veya mülkiyeti muhafaza kaydiyla satista alici sifatiyla sicilde kayitli görülen veya aracin uzun süreli kiralama, ariyet veya rehni gibi hallerde kiraci, ariyet veya rehin alan kisidir. Ancak ilgili tarafindan baska bir kisinin araci kendi hesabina ve tehlikesi kendisine ait olmak üzere islettigi ve araç üzerinde fiili tasarrufu bulundugu ispat edilirse, bu kimse isleten sayilir.

Yolcu:

Araci kullanan sürücü ile hizmetliler disinda araçta bulunan kisilerdir.

Hizmetli:

Araçlarda, sürücü hariç, araç veya tasima hizmetlerinde süreli veya süresiz çalisan kisiler ile is makinelerinde sürücüden gayri kisilerdir.

Durak:

Kamu hizmeti yapan yolcu tasitlarinin yolcu veya hizmetlileri bindirmek, indirmek için durakladiklari isaretlerle belirlenmis yerdir.

Garaj:

Araçlarin, genellikle uzun süre durmalari için kullanilan bakim veya servisinin de yapilabilecegi kapali veya açik olan yerlerdir.

Terminal:

Insan veya esya tasimalarinda, araçlarin indirme, bindirme,yükleme, bosaltma,aktarma yaptiklari ve ayrica bilet satisi ile bekleme, haberlesme,sehir ulasimi ve benzeri hizmetlerin de saglandigi yerdir.

Servis istasyonu:

Araçlarin bakim, onarim ve servislerinin yapildigi açik veya kapali yerdir.

Akaryakit istasyonu:

Araçlarin esas itibariyle akaryakit, yag ve basinçli hava gibi ihtiyaçlarinin saglandigi yerdir.

Muayene istasyonu:

Araçlarin niteliklerini tespit ve kontrol edebilecek cihaz ve personeli bulunan ve teknik kontrolü yapilan yerdir.

Trafik kazasi:

Karayolu üzerinde hareket halinde olan bir veya birden fazla aracin karistigi ölüm, yaralanma ve zararla sonuçlanmis olan olaydir.

Durma:

Her türlü trafik zorunluluklari nedeni ile aracin durdurulmasidir.

Duraklama:

Trafik zorunluluklari disinda araçlarin, insan indirmek ve bindirmek, esya yüklemek, bosaltmak veya beklemek amaci ile kisa bir süre için durdurulmasidir.

Park etme:

Araçlarin, durma ve duraklamasi gereken haller disinda birakilmasidir.

Geçis hakki:

Yayalarin ve araç kullananlarin diger yaya ve araç kullananlara göre, yolu kullanmak sirasindaki öncelik hakkidir.

Geçis üstünlügü:

Görev sirasinda, belirli araç sürücülerinin can ve mal güvenligini tehlikeye sokmamak sarti ile trafik kisitlama veya yasaklarina bagli olmamalaridir.

Tasima siniri (Kapasite):

Bir aracin güvenle tasiyabilecegi en çok yük agirligi veya yolcu sayisidir.

Gabari:

Araçlarin, yüklü veya yüksüz olarak karayolunda güvenli seyirlerini temin amaci ile uzunluk, genislik ve yüksekliklerini belirleyen ölçülerdir.

Azami agirlik:

Tasitin güvenle tasiyabilecegi azami yükle birlikte agirligidir.

Yüksüz agirlik:

Üzerinde insan veya esya (yük) bulunmayan ve akaryakit deposu dolu olan bir aracin tasinmasi zorunlu alet, edevat ve donatimi ile birlikte toplam agirligidir.

Yüklü agirlik:

Bir tasitin yüksüz agirligi ile tasimakta oldugu sürücü, hizmetli, yolcu ve esyanin toplam agirligidir.

Dingil agirligi:

Araçlarda ayni dingile bagli tekerleklerden karayolu yapisina aktarilan agirliktir.

Azami dingil agirligi:

Araçlarin karayolu yapilarindan güvenle ve yapiya zarar vermeden geçebilmeleri için saptanan dingil agirligidir.

Azami toplam agirlik:

Araçlarin karayolu yapilarindan güvenle ve yapiya zarar vermeden geçebilmeleri için saptanan toplam agirliktir.

Trafik isaretleri:

Trafigi düzenleme amaci ile kullanilan isaret levhalari, isikli ve sesli isaretler, yer isaretlemeleri ile trafik zabitasi veya diger yetkililerin trafigi yönetmek için yaptiklari hareketlerdir.

Isaret levhasi:

Sabit veya tasinabilir bir mesnet üzerine yerlestirilmis ve üzerindeki sembol, renk ve yazi ile özel bir talimatin aktarilmasini saglayan trafik tertibatidir.

Isikli ve sesli isaretler:

Trafigidüzenlemedekullanilanisiklivesesli,sabitveya tasinabilir, elle kumanda edilebilen veya otomatik çalisan, üzerinde çesitli renk, sekil, sembol, yazi bulunan ve belirli yanma süresi olan, isik veya sesle özel bir talimatin aktarilmasini saglayan trafik tertibatidir.

Isaretleme:

Tasit yolu ile bordür, ada, ayirici, otokorkuluk gibi karayolu elemanlari üzerindeki çesitli renkte çizgi, sekil, sembol, yazi ve yansitici ve benzerleri ile özel bir talimatin aktarilmasini saglayan tertibattir.

Trafikten men:

Trafik zabitasinca, bu Kanunda belirtilen hallerde araçla ilgili belgelerin alinmasi ve aracin belirli bir yere çekilerek trafikten alikonulmasidir.

Bu Kanunun uygulamasi ile ilgili diger tanim ve terimler yönetmelikte gösterilir.

IKINCI KISIM

Kuruluslar, Komisyonlar, Görev ve Yetkileri[3]

Görevli kurullar ve kuruluslar[4]:

Madde 4 (Degisik: 17/10/1996 - 4199/2 md.)

Karayolu güvenligi konusunda hedefleri tespit etmek, uygulatmak ve koordinasyonu saglamak amaciyla asagidaki kurullar olusturulmustur.
a) Karayolu Güvenligi Yüksek Kurulu;
Karayolu Güvenligi Yüksek Kurulu Basbakanin baskanliginda, Adalet, Içisleri, Maliye, Milli Egitim, Bayindirlik ve Iskan, Saglik, Ulastirma, Orman Bakanlari ve Köy Hizmetleri Genel Müdürlügünün Bagli Oldugu Bakan ile Jandarma Genel Komutani, Basbakanlik Devlet Planlama Teskilati Müstesari, Emniyet Genel Müdürü ve Karayollari Genel Müdüründen olusur.
Geregi halinde diger bakanlar da Kurula çagrilabilir.
Karayolu Güvenligi Yüksek Kurulu, Trafik Hizmetleri Baskanliginca hazirlanarak, Karayolu Trafik Güvenligi Kurulunca uygun görülen önerileri degerlendirerek karara baglar ve kararlarinin yasama geçirilmesi için gerekli koordinasyon önlemlerini belirler.
Kurul yilda iki defa olagan, Basbakanin gerek görmesi halinde de olaganüstü olarak, gündemle toplanir.
Kurulun sekreterya görevi Emniyet Genel Müdürlügünce yapilir.
Kurulun çalismasina iliskin esas ve usuller, Bakanlar Kurulu tarafindan çikarilacak yönetmelikle belirlenir.
b) Karayolu Trafik Güvenligi Kurulu;
Karayolu Trafik Güvenligi Kurulu Emniyet Genel Müdürlügü Trafik Hizmetleri Baskaninin baskanliginda, Karayolu Güvenligi Yüksek Kurulu'na katilan kamu kurumlarinin en az daire baskani seviyesinde görevlileri; Jandarma Genel Komutanligi, Türk Standartlari Enstitüsü Baskanligi, Türkiye Soförler ve Otomobilciler Federasyonu temsilcisi ile Içisleri Bakanliginca uygun görülen trafikle ilgili üniversite, Türkiye Mimar ve Mühendis Odalari Birligi Türkiye Trafik Kazalarini Önleme Dernegi ve Trafik Kazalari Yardim Vakfinin birer temsilcisi ve Baskent Büyüksehir Belediye Baskanindan olusur. Ihtiyaç duyulan konularda bilgilerine basvurmak üzere diger kurum ve kuruluslardan temsilci çagrilabilir.
Kurul ayda bir toplanir, zorunlu hallerde baskan tarafindan toplantiya çagrilabilir.
Karayolu Trafik Güvenligi Kurulu, Trafik Hizmetleri Baskanliginca Trafik hizmetlerinin çagdas ve güvenli bir sekilde yürütülmesi amaciyla önerilen veya katilacak temsilcilerce önerilecek önlemlerin uygulanabilirligini tartisarak karara baglar.
Kurul katilmasi gereken üyelerin salt çogunlugu ile toplanir ve katilanlarin çogunlugu ile karar verir.
Kurulun sekreterya görevi ilgili daire baskanliginca yapilir.
Kurulun görev ve yetkileri sunlardir;
1. Trafikle ilgili kuruluslar arasinda koordinasyon saglanmasina iliskin önerilerde bulunmak,
2. Trafik kazalarinin azaltilmasina iliskin önerilerde bulunmak,
3. Uygulamada görülen aksakliklari tespit etmek,
4. Kendi görev alanina giren konularla ilgili yasal düzenlemeden kaynaklanan eksiklikleri belirlemek.
Bu Kanunla ve trafik hizmetleri konusunda diger kanunlarla verilen görevler;
a) Içisleri Bakanliginca,
b) Bu Kanunla yetkili kilinan diger bakanlik, kurulus ve belediyelerce, Içisleri Bakanligi ile isbirligi içinde,
Yürütülür.

Emniyet Genel Müdürlügünün, merkez, bölge, il ve ilçe trafik kuruluslari, görev ve yetkileri:

Madde 5
Emniyet Genel Müdürlügünün trafik kuruluslari ile bu kuruluslarin görev ve yetkileri sunlardir:
a) Kurulus :
(Degisik: 17/10/1996 - 4199/3 md.)
Bu Kanunla, Emniyet Genel Müdürlügüne verilen görevler, Emniyet Genel Müdürlügüne bagli olarak kurulan Trafik Hizmetleri Baskanliginca yürütülür. Trafik Hizmetleri Baskanligi, Emniyet Genel Müdür Yardimcisi tarafindan yürütülür. Emniyet Genel Müdürlügünün merkez bölge, il ve ilçe trafik zabita kuruluslari Trafik Hizmetleri Baskanligina bagli olarak çalisir.
Araçlara ve sürücülere ait islemleri yapmak, plaka ve belgelerini vermek ve bu amaca yönelik hizmetleri yürütmek üzere her ilde ve gerekli görülen ilçelerde tescil sube veya bürolari kurulur.
Tescil sube veya bürolarinda emniyet hizmetleri sinifi personelinden ayri olarak teskilat ve kadrolarinda gösterilen sayida genel idare ve teknik hizmetler sinifinda personel ile sözlesmeli personel çalistirilabilir.
b) Görev ve yetkiler:
1. Araçlari,bu Kanuna göre araçlarda bulundurulmasi gerekli belge ve gereçleri,sürücüleri ve bunlara ait belgeleri, sürücülerin ve karayolunu kullanan diger kisilerin kurallara uyup uymadigini, trafik düzenlemelerinin ve çesitli tesislerin bu Kanun hükümlerine uygun olup olmadigini denetlemek,
2. Duran ve akan trafigi düzenlemek ve yönetmek,
3.
(Mülga: 17/10/1996 - 4199/47 md.)

4. El koydugu trafik kazalarinda trafik kaza tespit tutanagi düzenlemek,
5. Trafik suçu isleyenler hakkinda tutanak düzenlemek, gerekli islemleri yapmak ve takip etmek,
6. Trafik kazasi neticesinde hastalanan veya yaralananlarin bakimlarini saglayacak tedbirlerin süratla alinmasina yardimci olmak ve yakinlarina haber vermek,
7. Araçlarin tescil islemlerini yaparak belge ve plakalarini vermek,
8.
(Degisik: 17/10/1996 - 4199/3 md.)
Sürücülerin belgelerini vermek.
9. Ülke çapinda tasitlarin ve sürücülerin sicillerini tutmak, teknik ve hukuki degisikliklerini islemek, istatistiki bilgileri toplamak ve degerlendirmek,
10. Trafik kazalarinin olus nedenleri ile ilgili tüm unsurlari kapsayan istatistik verileri ve bilgilerini toplamak, degerlendirmek, sonuçlarina göre gereken önlemlerin alinmasini saglamak ve ilgili kuruluslara teklifte bulunmak,
11.
(Ek: 17/10/1996 - 4199/3 md.)
Hasar tazminati ödemelerini hizlandirmak amaciyla sigorta sirketlerince istenecek gerekli bilgi ve belgeleri vermek.
12. Ayrica bu Kanunla ve bu Kanuna göre çikarilmis olan yönetmeliklerle verilen diger görevleri yapmaktir. (1)
Trafik kuruluslarinin, çalisma sekil ve sartlari, görevlendirilecek personelin nitelikleri, seçimi, çalisma usulleri, görev, yetki ve sorumluluklarina ait esaslar Içisleri Bakanliginca çikarilacak yönetmelikte belirtilir.

Trafik zabitasinin görev ve yetki siniri ile genel zabitanin trafik hizmetlerini yürütmeye iliskin yetkisi:

Madde 6
Trafik zabitasi ve genel zabitanin görev ve yetki siniri;
a) Trafik zabitasi:

(Birinci fikra mülga: 17/10/1996 - 4199/4 md.)

Trafik zabitasi görevi sirasinda karsilastigi acil ve zorunlu hallerde genel zabita görevi yapmakla da yetkilidir.
Mülki idare amirlerince, emniyet ve asayis bakimindan zorunlu görülen haller disinda, trafik zabitasina genel zabita görevi verilemez, araç, gereç ve özel teçhizati trafik hizmetleri disinda kullanilamaz.
b)
(Degisik: 21/5/1997 - 4262/1 md.)
Genel Zabita:
Trafik zabitasinin bulunmadigi veya yeterli olmadigi yerlerde polis; polisin ve trafik teskilatinin görev alani disinda kalan yerlerde de jandarma, trafik egitimi almis subay, astsubay ve uzman jandarmalar eliyle yönetmelikte belirtilen esas ve usullere uygun olarak trafigi düzenlemeye ve trafik suçlarina el koymaya görevli ve yetkilidir.

Karayollari Genel Müdürlügünün görev ve yetkileri:

Madde 7
Karayollari Genel Müdürlügünün bu Kanunla ilgili görev ve yetkileri sunlardir:
a) Yapim ve bakimdan sorumlu oldugu karayollarinda can ve mal güvenligi yönünden gerekli düzenleme ve isaretlemeleri yaparak önlemleri almak ve aldirmak,
b) Tüm karayollarindaki isaretleme standartlarini tespit etmek, yayinlamak ve kontrol etmek,
c)
(Mülga: 17/10/1996 - 4199/47 md.)

d) Trafik ve araç teknigine ait görüs bildirmek, karayolu güvenligini ilgilendiren konulardaki projeleri incelemek ve onaylamak,
e) Yapim ve bakimindan sorumlu oldugu karayollarinda, Içisleri Bakanliginin uygun görüsü alinmak suretiyle, yönetmelikte belirlenen hiz sinirlarinin üstünde veya altinda hiz sinirlari belirlemek ve isaretlemek,
f) Trafik kazalarinin olus nedenlerine göre verileri hazirlamak ve karayollarinda, gerekli önleyici teknik tedbirleri almak,
g) Yapim ve bakimindan sorumlu oldugu karayollarinda trafik güvenligini ilgilendiren kavsak, durak yeri, aydinlatma, yol disi park yerleri ve benzeri tesisleri yapmak, yaptirmak veya diger kuruluslarca hazirlanan projeleri tetkik ve uygun olanlari tasdik etmek,
h) Yetkili birimlerce veya trafik zabitasinca tespit edilen trafik kaza analizi sonucu, altyapi ve yolun fiziki yapisi ile isaretlemeye dayali kaza sebepleri göz önünde bulundurularak önerilen gerekli önlemleri almak,
i) (
Mülga: 3/5/2006 5495/4 md.)

j)
(Degisik: 17/10/1996 - 4199/5 md.)
Bu Kanunun 13,14,16,17,18,47/a ve 65 inci maddeleri hükümlerine aykiri hareket edenler hakkinda suç veya ceza tutanagi düzenlemek; 47 nci maddenin (b), (c) ve (d) bentlerinde belirtilen kural ihlallerinin tespiti halinde, durumu bir tutanakla belirlemek ve gerekli islemin yapilmasi için en yakin trafik kurulusuna teslim etmek[5],
k) Bu Kanunla ve bu Kanuna göre çikarilmis olan yönetmeliklerle verilen diger görevleri yapmaktir.
(Son fikra Mülga : 28/3/1985 - 3176/16 md.)

Milli Egitim Gençlik ve Spor, Saglik ve Sosyal Yardim ve Ulastirma Bakanliklarinin görev ve yetkileri sunlardir:

Madde 8 (Degisik: 18/1/1985 - KHK 245/1 md.; aynen kabul: 28/3/1985-3176/1 md.)
Bu Kanun açisindan Milli Egitim Gençlik ve Spor, Saglik ve Sosyal Yardim ve Ulastirma bakanliklarinin görev ve yetkileri sunlardir :
a) Milli Egitim Gençlik ve Spor Bakanligi
1. Motorlu araç sürücülerinin yetistirilmesi için 123 üncü madde geregince sürücü kurslari açmak, özel sürücü kursu açilmasina izin vermek,bunlari her safhada denetlemek,
2.
(Degisik: 17/10/1996 - 4199/6 md.)
Resmi ve özel kurslarda egitilenlerin sinavlarini yapmak, basarili olanlara sertifika verilmesini saglamak,
3.
(Degisik: 17/10/1996 - 4199/6 md.)
Okul öncesi, okul içi ve okuldisi trafik egitimini düzenleyen trafik genel egitim plani hazirlamak ve ilgili kuruluslarla isbirligi yaparak uygulamak.
b)
(Degisik: 17/10/1996 - 4199/6 md.)
Saglik Bakanligi:
1. Karayollarinda meydana gelen trafik kazalari ile ilgili ilk ve acil yardim hizmetlerini planlamak ve uygulamak,
2. Trafik kazalarinda yaralananlarin en kisa zamanda saglik hizmetlerinden istifadelerini temin etmek üzere, Içisleri Bakanliginin uygun görüsü de alinarak karayollari üzerinde ilk yardim istasyonlari kurmak, bu istasyonlara gerekli personeli, araç ve gereci saglamak,
3. Her ilde trafik kazalari için egitilmis saglik personeli ile birlikte yeteri kadar ilk ve acil yardim ambulansi bulundurmak,
4. Bu Kanunla ve mevzuatla verilen trafikle ilgili diger görevleri yapmak.
Üniversitelere bagli hastaneler ve diger bütün resmi ve özel saglik kurum ve kuruluslari, acil olarak kendilerine getirilen trafik kazasi geçirmis kisilere, Saglik Bakanligi tarifesini uygulamak suretiyle, vermis olduklari hizmetlerin bedelinin tamamini yükümlü sigorta sirketlerinden tahsil ederler.
Saglik Bakanligi bu görevlerin yerine getirilmesi ile ilgili olarak; verilen hizmetlerin bedellerini yükümlü sigorta sirketlerinden tahsil etmek için Maliye Bakanliginin görüsünü alarak döner sermaye saymanligi kurar. Bu amaçla döner sermaye saymanligi tarafindan tahsil edilen gelirin tamami, bu Kanun ile Saglik Bakanligina verilen görevlerin yerine getirilmesinde kullanilir.
Saglik Bakanligi tarafindan yapilan harcamalarin tamami Saglik Bakanligi Döner Sermaye Isletmesine 8 isgünü içinde yükümlü sigorta sirketlerince ödenir. Saglik Bakanligi Trafik Hizmetleri Döner Sermaye Isletmesinin verdigi hizmetler için uygulayacagi fiyat tarifesi, Karayolu Trafik Güvenligi Kurulunun da uygun görüsü alinarak Saglik Bakanliginca belirlenir. Sigorta sirketleri, zorunlu mali surumluluk sigortasi geçerli teminat limitleri ve sartlari dahilinde ödemekle yükümlü bulunduklari tutari asan kismi için Karayolu Trafik Garanti Sigortasi Hesabina basvurur. Buna iliskin usul ve esaslar Saglik Bakanliginin görüsü alinarak Hazine Müstesarliginin bagli bulundugu Bakanlikça çikarilacak bir yönetmelikle düzenlenir.[6]
c)
(Degisik: 3/5/2006 5495/1 md.)
Ulastirma Bakanligi
Ulastirma Bakanliginin ilgili birimleri bu Kanun ve diger mevzuatla verilen hizmetleri yapmak, bu Kanun açisindan karayolu tasimasina iliskin gerekli koordinasyonu saglamak, tescile bagli araçlarin muayenelerini yapmak veya yaptirmak, muayene istasyonlarini denetlemek, 35 inci madde hükümlerine aykiri hareket edenler hakkinda tutanak düzenleyerek idarî para cezasi vermek, bu maddede belirlenen idarî tedbirleri almak, araçlarin agirlik ve boyut kontrollerini yapmak veya yaptirmak ve denetlemek, aykiri görülen hususlarla ilgili olarak sorumlular hakkinda idarî para cezasina dair tutanak düzenlemek.
Araçlarin agirlik ve boyut kontrollerini yapmak üzere yetkilendirilenler, Ulastirma Bakanliginca denetlenir ve aykiri hareketi tespit edilen isletme sahipleri 1.000 Türk Lirasi idarî para cezasi ile cezalandirilir. Yetkilendirme konusu isletme sartlarinda giderilebilecek eksiklik olmasi halinde, isletme sahibine, bu eksiklikleri gidermesi için azamî onbes gün süre verilir. Bu süre zarfinda eksikliklerin giderilmemesi halinde, izin belgesi iptal edilir.
Araçlarin agirlik ve boyut kontrollerinin yapilmasi veya yaptirilmasi ile ilgili olarak Karayollari Genel Müdürlügünce verilen hizmet sürdürülürken kullanilan ve Genel Müdürlügün diger hizmetleri ile iliskili olmayan bina, arazi, arsa gibi tasinmazlar Maliye Bakanliginca Ulastirma Bakanligina tahsis; bu görev yürütülürken yararlanilan tesisat ve teçhizat Ulastirma Bakanligina devredilir. Araçlarin agirlik ve boyut kontrollerini yapmak üzere Ulastirma Bakanliginca yetkilendirilme yapilmasi halinde tahsis edilen tasinmazlar ile devredilen tesisat ve teçhizatin kullanilmasi hususunda, Maliye Bakanliginin görüsü alinarak, Ulastirma Bakanligi ile yetkilendirilenler arasinda özel hukuk hükümleri geregince sözlesme yapilabilir.

Tarim Orman ve Köyisleri Bakanliginin görev ve yetkileri:

Madde 9 (Degisik: 18/1/1985 - KHK 245/2 md.; aynen kabul: 28/3/1985-3176/2 md.)
Bu Kanuna göre,Tarim Orman ve Köyisleri Bakanliginin görev ve yetkileri sunlardir:
a) Orman yollarinda;
1. Trafik düzeni ve güvenligi açisindan anaorman yollari ile gerekli görülen diger orman yollarinda isaretlemeler yaparak tedbirler almak ve aldirmak,
2. Bu Kanunla ve bu Kanuna göre çikarilan yönetmeliklerle orman yollari için verilen trafikle ilgili diger görevleri yapmak,
b) Köy yollarinda;
1. Trafik düzeni ve güvenligi açisindan gerekli düzenleme ve isaretlemeleri yaparak, tedbir almak ve aldirmak,
2. Yol güvenligini ilgilendiren konulardaki; kavsak durak yeri, yol disi park yeri, aydinlatma ve benzeri tesislerin projelerini incelemek ve gerekenleri onaylamak,
3. Yapim ve bakimindan sorumlu oldugu karayollarinda 17 nci maddede sayilan tesisler için baglantiyi saglayacak geçis yollari yönünden izin vermek,
4. Yetkili birimlerce veya trafik zabitasinca tespit edilen trafik kaza analizi sonucu,karayolu yapisi ve isaretlemeye dayali kaza nedenleri gözönünde bulundurularak gerekli tedbirleri almak,
5. Bu Kanunla ve bu Kanuna göre çikarilan yönetmeliklerle köy yollari için verilen trafikle ilgili diger görevleri yapmak.
Köy yollari için sayilan görev ve hizmetlerden zorunlu ve gerekli görülenler orman yollari için de uygulanabilir.

Belediye trafik birimleri,görev ve yetkileri:

Madde 10 (Degisik: 18/1/1985 - KHK 245/3 md.; aynen kabul: 28/3/1985 - 3176/3 md.)
Bu Kanunla belediyelere verilen görevler il ve ilçe trafik komisyonlari ve mahalli trafik birimleri ile isbirligi yapilarak yürütülür.
a) Kurulus
Her belediye baskanligi bünyesinde, hizmet kapasitesi gözönünde tutularak Içisleri Bakanliginca tespit edilecek ölçülere ve genel hükümlere göre, belediye trafik sube müdürlügü, sefligi veya memurlugu kurulur.
b) Görev ve yetkiler
1. Yapim ve bakimindan sorumlu oldugu yollari trafik düzeni ve güvenligini saglayacak durumda bulundurmak,
2. Gerekli görülen kavsaklara ve yerlere trafik isikli isaretleri, isaret levhalari koymak ve yer isaretlemeleri yapmak,
3. Karayolu yapisinda ve üzerinde yapilacak çalismalarda gerekli tedbirleri almak, aldirmak ve denetlemek,
4. Karayolunda trafik için tehlike teskil eden engelleri gece veya gündüze göre kolayca görülebilecek sekilde isaretlemek veya ortadan kaldirmak,
5. Yol yapisi veya isaretleme yetersizligi yüzünden trafik kazalarinin vukubuldugu yerlerde, yetkililerce teklif edilen tedbirleri almak,
6. Çocuklar için trafik egitim tesisleri yapmak veya yapilmasini saglamak,
7. Bu Kanun ve bu Kanuna göre çikarilan yönetmeliklerle verilen diger görevleri yapmak.
(Ek fikra: 25.6.1988 KHK 330/2 md.) (
330 sayili KHK'nin 2 nci maddesi ile gelen ek fikra; sözkonusu KHK'yi degistirerek kabul eden 31/10/1990 tarih ve 3672 sayili Kanunda yer almadigi için metinden çikarilmistir.
)

Madde 11 (Mülga: 18.1.1985 - KHK 245/16 md. Aynen kabul:28.3.1985 - 3176/16 md.)

Il ve ilçe trafik komisyonlari:

Madde 12 (Degisik: 17.10.1996 - 4199/7 md.)

Il ve Ilçe Trafik Komisyonlarinin kurulusu ile görev ve yetkileri:
a) Kurulus:
Il sinirlari içinde mahalli ihtiyaç ve sartlara göre trafik düzeni ve güvenligi bakimindan Yönetmelikte gösterilen konular ve esaslar çerçevesinde, illerde vali veya yardimcisinin baskanliginda, belediye, emniyet, jandarma, milli egitim, karayollari ve Türkiye Soförler ve Otomobilciler Federasyonuna bagli ilgili odanin temsilcileri; Valilikçe uygun görülen trafikle ilgili üniversite, oda, vakif ve kamuya yararli dernek veya kuruluslarin birer temsilcisinden olusan Il Trafik Komisyonu, ilçelerde kaymakamin baskanliginda, ayni kuruluslarin yöneticileri veya görevlendirecekleri temsilcilerinin katildigi Ilçe Trafik Komisyonu kurulur.
Kuruldaki üniversite, vakif ve kamuya yararli dernek veya kuruluslarin temsilcilerinin toplam sayisi 3'ü geçemez.
Kurulusu bulunan yerler hariç, Ilçe Trafik Komisyonlarina karayollari temsilcisinin katilmasi zorunlu degildir.
Gündem konulari vali veya kaymakamlar tarafindan belirlenir.
Bu komisyonlara, oy hakki olmaksizin görüsleri alinmak üzere, diger kurulus temsilcileri de çagrilabilir.
Kararlar oy çoklugu ile alinir. Oylarin esitligi halinde baskanin bulundugu taraf çogunluk sayilir.
Il Trafik Komisyonu kararlari valinin onayi ile yürürlüge girer.
Il ve Ilçe Trafik Komisyonu kararlarini bütün resmi ve özel kuruluslar uygulamakla yükümlüdür.
Ilçe Trafik Komisyonu kararlari, Il Trafik Komisyonunca incelenip vali tarafindan onaylandiktan sonra yürürlüge girer.
b) Görev ve yetkiler:
1. Il sinirlari içinde mahalli ihtiyaç ve sartlara göre trafik düzeni ve güvenligini saglamak amaciyla gerekli tedbirleri almak,
2. Trafigin düzenli bir sekilde akimini saglamak bakimindan alt yapi hizmetleri ile ilgili tedbirleri almak, trafikle ilgili sorunlari çözümlemek, bütün ülkeyi ilgilendiren Trafik Güvenligi Yüksek Kurulunun müdahalesini gerektiren hususlari Içisleri Bakanligina iletmek.
3. Karayolu tasimaciligina ait mevzuat hükümleri sakli kalmak üzere, trafik düzeni ve güvenligi yönünden belediye sinirlari içinde ticari amaçla çalistirilacak yolcu ve yük tasitlari ile motorsuz tasitlarin çalisma sekil ve sartlari, çalistirilabilecegi yerler ile güzergahlarini tespit etmek ve sayilarini belirlemek,
4. Gerçek ve tüzelkisiler ile resmi ve özel kurum ve kuruluslara ait otopark olmaya müsait bos alan, arazi ve arsalari geçici otopark yeri olarak ilan etmek ve bunlarin sahiplerine veya üçüncü kisilere isletilmesi için izin vermek,
5. Bu Kanunla ve diger mevzuatla verilen görevleri yapmak.

ÜÇÜNCÜ KISIM

Karayolu Trafik Güvenligi, Trafik Isaretleri, Yapi ve Tesisler

Karayolu trafik güvenligi:

Madde 13
Karayolunun yapim ve bakimi ile görevli ve sorumlu bütün kuruluslar karayolu yapisini, trafik güvenligini saglayacak durumda bulundurmakla yükümlüdürler.
Çesitli kisi, kurum ve kuruluslar, karayolu yapisinda yapacaklari ve esaslari yönetmelikte belirtilen çalismalarda;
a) Yolun yapim ve bakimi ile görevli kurulustan izin almak,
b) Çalismalari, gerekli önlemleri alarak, aldirarak ve devamliligini saglayarak, trafik akimini ve güvenligini bozmayacak tarzda yapmak,
c) Zorunlu nedenlerle meydana gelen ariza, engel ve benzerlerini en kisa zamanda ortadan kaldirarak karayolunu kullananlara ve araçlara zarar vermeyecek duruma getirmek,
d) Sehiriçi karayolu kenarinda çesitli tesislerin yapimi süresince; kaldirimlarda, tünel, tünel aydinlatilmasi ve benzerlerini yaparak güvenli geçis saglamak ve yaya yollarini trafige açik bulundurmak,
Zorundadirlar.
Bu çalismalar sirasinda meydana getirilen tehlikeli durum ve engeller bütün sorumluluk, bunlari yaratan kisilere ait olmak üzere zabitaca kaldirilir, yapilan masraflar sorumlulara ödetilir.
(Dördüncü fikra mülga: 18/1/1985 - KHK 245/16 md.)

(Degisik: 21/5/1997 - 4262/4 md.)
Bu madde hükümlerine uymayanlar fiil baska bir suç olustursa bile ayrica 7 200 000 lira para cezasi ile cezalandirirlar.
Karayolu yapisi ve trafik isaretlerinin korunmasi:

Madde 14
Karayolu yapisi ve trafik isaretleri ile ilgili olarak;
a) Karayolu yapisi üzerine, trafigi güçlestirecek, tehlikeye sokacak veya engel yaratacak, trafik isaretlerinin görülmelerini engelleyecek veya güçlestirecek sekilde bir sey koymak, atmak, dökmek, birakmak ve benzeri hareketlerde bulunmak,
b) Karayolu yapisini, trafik isaretlerini ve karayoluna ait diger yapi ve güvenlik tesislerini, üzerlerine yazi yazarak, çizerek veya baska sekillerde bozmak,yerlerini degistirmek veya ortadan kaldirmak,
Yasaktir.
Meydana gelen tehlike ve engeller, ilgili kuruluslar ve zabitaca ortadan kaldirilir, bozukluk ve eksiklikler yolun yapim ve bakimindan sorumlu kurulusca derhal giderilir, zarar karsiliklari ve masraflari sorumlulara ödetilir.
(Degisik: 21/5/1997 - 4262/4 md.)
Bu madde hükmüne uymayanlara 7 200 000 lira para cezasi verilir.

Trafik isaretleri:

Madde 15
Trafigi düzenlemede kullanilan isaret levhalari, isikli ve sesli isaretler, yer isaretlemeleri ile benzeri trafik isaretleri, karayolunun yapim ve bakimi ile görevli kuruluslarca, temin ve tesis edilerek sürekliligi ve islerligi saglanir.
(Ikinci fikra Mülga : 18/1/1985 - KHK 245/16 md.)

Görülen eksiklikler ilgili kuruluslara bildirilerek giderilmesi saglatilir.